Συνέντευξη στην Πελιώ Παπαδιά, Τaλκ Φεβρουάριος 2019

Γιατί τα παιδιά σαγηνεύονται από τη δύναμη; Γιατί μαγεύονται από την άνομη βία, όπως στο bullying; Πώς θα μπορούσε ο ιπποτισμός να πλαισιώσει και να εξευγενίσει αυτό τον διπλό πειρασμό; Πόσο οι μεγάλοι, εκπαιδευτικοί και γονείς, αξιοποιούν αυτή την πολύτιμη δυνατότητα; Ο ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας Νίκος Σιδέρης μιλάει στο Τaλκ για τη ρηξικέλευθη πρότασή του.  

1. Καλησπέρα, κ. Σιδέρη. Να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με ένα θέμα πολυσυζητημένο, αλλά πάντα επίκαιρο, τον σχολικό εκφοβισμό. Πιστεύετε ότι στις μέρες μας το bullying έχει αυξηθεί αυτό καθεαυτό ή ότι έχει αυξηθεί η ορατότητά του και ο δημόσιος διάλογος γύρω από αυτό;  

Ισχύουν και τα δύο. Οι κοινωνικές ευαισθησίες έχουν εξελιχθεί ριζικά στη δυτική κοινωνία. Πριν από λίγες δεκαετίες, η φυσική τιμωρία, ενίοτε σκληρή και άγρια (π.χ. ξύλο με τη βέργα, τον χάρακα ή τη ζώνη…) θεωρούνταν εύλογη παιδαγωγική μέθοδος, ενώ σήμερα θεωρείται ποινικό αδίκημα. Έτσι, ακόμα και ελάσσονα περιστατικά καθίστανται ορατά και γίνονται αντικείμενο διαλόγου.

Από την άλλη, η συχνότητα του bullying έχει αυξηθεί δραματικά, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου βασιλεύει η κουλτούρα του καταναλωτικού ναρκισσισμού («Καμαρώνω επειδή καταναλώνω»). Ο ναρκισσισμός των μεγάλων γίνεται μάλιστα νοσηρός οδηγός ως προς την ανατροφή των παιδιών. Τα οποία ανατρέφονται έτσι που ενισχύεται η τάση να καταστούν υπέρ-νάρκισσοι. Δηλαδή, άτομα τα οποία έχουν τη βεβαιότητα ότι το φουσκωμένο Εγώ τους έχει το προνόμιο «να κάνει ό,τι θέλει επειδή έτσι θέλει». Αυτό το «προνόμιο» αποτελεί και τη συνθήκη που τρέφει το ψευτονταηλίκι (bullying) και το μετατρέπει σε ανεξέλεγκτο κοινωνικό φαινόμενο στις χώρες του καταναλωτικού ναρκισσισμού.  

2. Γιατί ένα παιδί γίνεται θύτης; Υπάρχουν παιδιά […]