Ο εμφύλιος ως ψυχολογική αναμέτρηση

  • Post category:Ιστορία
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 1 λεπ.

Δ. Η σκιά της Γιάλτας

Τέλος, στην ρητορική της εποχής δεν φαίνεται να σταθμίζεται επαρκώς η νέα διεθνής συνθήκη και ιδίως η συμφωνία της Γιάλτας. Πρόκειται για άρνηση της διεθνούς συγκυρίας και των μεταπολεμικών ισορροπιών, που ευνοούσαν ένα μέρος της σύγκρουσης και περιόριζαν δραματικά το εύρος των επιλογών των αντιπάλων του. Το νέο αυτό διεθνές πλαίσιο, όντως, περιορίζει δραματικά στην πράξη το εύρος των επιλογών που είχε η αριστερά, ενώ προσφέρει στη δεξιά παράταξη ένα σαφές πολιτικό σχέδιο, για το οποίο δεν έλειπαν αρχικά παρά μονάχα η επιλογή των μέσων και η χάραξη τακτικών κινήσεων.

Δεδομένου δε αυτού του πολιτικού σχεδίου και των αμφιταλαντεύσεων της αριστεράς, η επιλογή των μέσων (στρατιωτική επιβολή και τρομοκρατία) θα στηριχθεί σε ένα μπλοκ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που έβλεπαν στην διευρυμένη επιρροή της αριστεράς μια απειλή για τις κατεστημένες δυνάμεις και τις θεσμικές τους εκφράσεις.

Συμπέρασμα

Αυτό που προκύπτει, λοιπόν, είναι ότι η νοητική και ψυχική εσωτερίκευση και διαχείριση της οριακής σύγκρουσης, που συνιστά ο εμφύλιος, έγινε σε μεγάλο βαθμό με τρόπο, που ξεπερνούσε το αναμενόμενο σε τέτοιες περιστάσεις μίγμα λογικής και πάθους, ορθολογισμού και ανορθολογισμού. Με τρόπο που αγγίζει τη σφαίρα της παραφροσύνης, αφού αρνείται ή αδυνατεί να εγκολπωθεί καίριες πτυχές της αναμέτρησης και των περιστάσεων. Το ψυχολογικό πλεονέκτημα, που παρέχει αυτή η παραφροσύνη στο αρχαϊκότερο στοιχείο – εδώ, το απόλυτο μίσος, η εξάλειψη του άλλου, η καταστροφή της ετερότητας – είναι φανερό. Είναι γνωστό από τον Μακιαβέλι, ότι η πολιτική πρέπει να βασίζεται σε καθολικά και στοιχειώδη πάθη, όπως το μίσος και ο φόβος. Ενώ είναι πολύ πιο δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, και πολιτικά και στρατιωτικά και ψυχολογικά, να διεξάγεις έναν εμφύλιο πόλεμο με διακηρυσσόμενο σκοπό τη συμφιλίωση με τον ανάξιο να είναι σαν εσένα, Έλληνας, αντίπαλό σου.