You are currently viewing Παράδοξο και Γοητεία στον Κ.Π.Καβάφη

Παράδοξο και Γοητεία στον Κ.Π.Καβάφη

  • Post category:Δοκίμια
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 26 λεπ.

ΙΙ. “ΠΑΡΑΘΥΡΑ”

Κλασσικότατο ως αναφορά, υπόδειγμα καβαφικού λόγου, το ποίημα αυτό ίσως προσφέρεται, με την παράδοξη γοητεία του, σα σημείο συνάντησης με την ποιητική του έτοιμου πια να μιλήσει αλεξανδρινού και με τον τόπο και τρόπο συνάντησης των ψυχοδυναμικών και των φορμαλιστικών μηχανισμών του λόγου.

 

                                                ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

 

                                Σ’ αυτές τές σκοτεινές κάμαρες, πού περνώ

                                μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ

                                γιά νάβρω τά παράθυρα. Όταν ανοίξει

                                ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.-

                                Μά τά παράθυρα δέν βρίσκονται, ή δέν μπορώ

                                νά τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

                                Ίσως τό φώς θάναι μιά νέα τυραννία.

                                Ποιός ξέρει τί καινούργια πράγματα θά δείξει.

 

 Η πρώτη αίσθηση απ’ αυτό το ποίημα, μου φαίνεται, προηγείται και προϋπάρχει παντός νοήματος. Κι ανήκει στο χώρο των καθαρών μορφών, της ηχητικής αίσθησης, υφής και μελωδίας, που αποπνέει η πρόσληψη των φθόγγων -ή και, ακριβέστερα, των ηχητικών συστατικών των φθόγγων.

Ως προς την ηχητική υφή του λόγου, λοιπόν, ένας και μόνο ήχος γλυκύς (“λ” στο “καλλίτερα”, στ.6). Πλεονασμός, αντίθετα, ήχων σκληρών και στεγνών (18σ, 18ν, 13τ, 9κ)[i], που κάνουν και το ρ (23 φορές παρόν) να τριγυρνά υγρό, αργό, τραχύ, συρτό εκεί που περνούν βαριές οι μέρες. Πνιγηρό το συναίσθημα αχώρητου, αφόρητου χώρου. Κι αν ακόμη οι λέξεις, λοιπόν, άλλα έλεγαν, η αίσθηση μονήρους, κλειστής, αρραγούς αγωνίας θα παρέμενε.



[i] Υποσημειώνω ότι το μικρό όνομα του ποιητή είναι Κωνσταντίνος (κ, ν, σ, τ): Δηλαδή τα συστατικά του εμφανίζουν αντίστοιχη ηχητική υφή.