Από τότε μέχρι τώρα, κάθε τόσο, κάποιος επιχειρεί να ιδιοποιηθεί το Πολυτεχνείο.
Οι μορφές αυτής της ιδιοποίησης είναι διάφορες εκδοχές κούφιας επανάληψης του ίδιου:
Ίδιο όνομα («17Ν»), ίδιες «μεγάλες προσδοκίες» (προσωπική έπαρση ή και εξαργύρωση του τότε τώρα), ίδια θέση στο λόγο (τα κόμματα που κάθε χρόνο μας λένε «το νόημα του Πολυτεχνείου», δηλ. βάζουν τα συνθήματά τους στα τότε στόματα), ίδιες κινήσεις («κατάληψη») …
Όλα αυτά δεν έχουν και μεγάλη σχέση με την ιστορία, με το τριήμερο του 1973 και με την καταγραφή του στη μνήμη των συμβόλων.
Η ιστορία αυτή είναι πράξη, δημιουργία συμβόλων. Οι απόπειρες ιδιοποίησης είναι συμπτώματα, κατανάλωση θεάματος.
Η χρήση των συμβόλων είναι έργο δύσκολο.
Το σύμβολο, όταν λειτουργεί σαν αναφορά, προωθεί την ηθική συγκρότηση του λόγου και της αυτονομίας του υποκειμένου.
Αν όμως λειτουργεί σαν εικόνα προς αντιγραφή, σαν φάντασμα προς μίμηση, σαν είδωλο προς ταύτιση, τότε συνιστά μηχανισμό αλλοτρίωσης του υποκειμένου.
Οι εκάστοτε ιδιοποιούμενοι λειτουργούν απέναντι στο σύμβολο με τον εξής περίπου τρόπο:
Εξιδανικεύουν την αναφορά, μειώνουν την ιδέα σε εικόνα και, στην συνέχεια, ενσαρκώνουν την εικόνα σ’ ένα «πράγμα» (κτίριο, σύγκρουση με την αστυνομία…). Έτσι πλάθουν έναν πρόχειρο μύθο και επιχειρούν να ταυτισθούν μ’ αυτόν ιδιοποιούμενοι το «πράγμα» (κατάληψη…).
Η αλλοτρίωση που προκύπτει μ’ αυτή την ταύτιση γεννά επιθετικότητα και, συνεπώς, ενέργειες απαξίωσης, φθοράς, καταστροφής του «πράγματος» αυτού (ορισμένες φορές στην κυριολεξία: πυρπόληση του κτιρίου).
Έτσι λοιπόν, η σχέση των ιδιοποιούμενων με το σύμβολο είναι πολλαπλά αντιφατική: Η ιστορία γίνεται μύθος, η εξιδανίκευση οδηγεί στην απαξίωση, το σύμβολο μετατρέπεται σε πράγμα. Η ταύτιση ισοδυναμεί με ριζική αμφιθυμία. Το εκάστοτε σύμπτωμα εκφράζει αυτή την αμφιθυμία απέναντι σ’ ένα σύμβολο που αντιπροσωπεύει την αναφορά στον ηθικό νόμο.
Ο μύθος φύεται στον τόπο μιας ανείπωτης αλήθειας. Το σύμπτωμα και αποκαλύπτει και συγκαλύπτει ταυτόχρονα την άρρητη αλήθεια του υποκειμένου.
Που, στην περίπτωση αυτή, είναι η απεγνωσμένη αναζήτηση της ηθικής αναφοράς, η αρνητική ως προς τη μορφή της αναφορά στον ηθικό νόμο, που τόσο οδυνηρά αισθητή είναι η έκπτωσή του στη ζωή όχι μόνο των εκάστοτε «καταπατητών των συμβόλων», αλλά ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας σήμερα. Κι αυτό το θέμα δεν είναι βέβαια απλά «ψυχολογικό». Και μας αφορά όλους μας.
«Ε», 15 – 11 – 94-1
