Χωρικότητα και ασυνείδητο

  • Post category:Αρχιτεκτονική
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 7 λεπ.

Παραθέτουμε εδώ μερικές συγκριτικές δυάδες, που εικονογραφούν το νόημα και το πολύπλευρο της διάκρισης αυτής.

ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ

ΨΗΦΙΑΚΟ

Συνεχές

Ασυνεχές

Κλίμακα συνεχής

Διακριτές μονάδες

Πλήρες

Γεμάτο τρύπες (διάτρητο)

Απουσία απουσίας

Περιέχει «κενά μεσοδιαστήματα»

Δεν περιέχει «μηδέν»

Εξαρτάται από το «μηδέν»

Ποσότητες θετικές, παρούσες

Θετική κι αρνητική παράσταση ποσοτήτων

Γραφισμοί, περιγράμματα, ρυθμοί, διαβαθμίσεις, τονισμοί

Αλφάβητο, φωνήματα

Απόρριψη, ακύρωση

Άρνηση

Απουσία αληθικών συναρτήσεων

Λογικός λογισμός

Διαφορά, ομοιότητα

Αντίθεση, ταυτότητα

4. Οι ασυνείδητες διεργασίες δεν ενέχουν τη διάσταση της συνομιλητικότητας5. Λειτουργούν σύμφωνα με τη λογική μιας (σολιψιστικής) κλειστής αυτάρκειας, που την έχουμε ονομάσει «αγριότητα» (με τις συμπαραδηλώσεις της μυθικής παράστασης του αγρίου ως «χωρίς νόμο και πολιτισμό») και η οποία έχει σαν οδηγό της την ψευδαισθητική ικανοποίηση της επιθυμίας – όχι το άνοιγμα στον κόσμο μέσω της συνομιλίας, του αιτήματος και της δράσης. Ο Φρόιντ χαρακτηριστικά αντιδιαστέλλει το έκδηλο περιεχόμενο του ονείρου από τις «αρχαίες γλώσσες και εγγραφές [οι οποίες] πάντοτε, με οποιαδήποτε μέθοδο και με οποιαδήποτε συνδρομή, είναι φτιαγμένες για να γίνουν κατανοητές. Όμως αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό απουσιάζει στα όνειρα. Ένα όνειρο δε θέλει να πει τίποτε σε κανέναν. Δεν είναι όχημα για επικοινωνία»6.

5. Η ενασχόληση με το σώμα αποτελεί δεσπόζον πλαίσιο αναφοράς στις ασυνείδητες διεργασίες. Το σώμα είναι το πάθος του ονείρου – και, γενικότερα, η ενορμητικά επενδυμένη εικόνα του σώματος αποτελεί οδηγό για την ασυνείδητη παράσταση και βίωση του κόσμου. Αποτελεί τον πυρήνα του φαντασιακού (δηλ. της σχέσης με το έτερο με όρους ομοίου). Σημειώνουμε το προφανές, ότι η εμπειρία του σώματος συνδέεται καίρια με την αίσθηση της χωρικότητας (αριστερά-δεξιά, μέσα-έξω, πάνω-κάτω, κοντά-μακριά, σημείο θέασης κλπ.).


5 Βλ. Η εσωτερική διγλωσσία (όπ. παραπ.)

Εισαγωγικές διαλέξεις για την ψυχανάλυση, 1916-17, Standard Edition, τ. 15, σελ. 231