You are currently viewing Αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση: φαντασίωση και κατασκευή

Αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση: φαντασίωση και κατασκευή

  • Post category:Βιβλία
  • Reading time:Χρόνος ανάγνωσης 1 λεπ.

Αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση: φαντασίωση και κατασκευήΗ αρχιτεκτονική πράξη δεν συντελείται εν κενώ. Εγγράφεται σε μια ιστορική διάρκεια, εντάσσεται σε ένα κοινωνικό, πολιτισμικό και διανοητικό περιβάλλον, μορφοποιείται σε έναν κατασκευαστικό κώδικα. Και αντλεί την έμπνευσή της, πρώτα και κύρια, από την ψυχή του αρχιτέκτονα, που επεξεργάζεται δημιουργικά μια λύση.

Πυρήνας της αρχιτεκτονικής δημιουργίας είναι η φαντασία και το πάθος του αρχιτεκτονούντος υποκειμένου. Αναφερόμενος σε αυτή την πτυχή, ο Νίκος Σιδέρης αναπτύσσει μια συνεκτική θέση: Η αρχιτεκτονική είναι η φαντασίωση του αρχιτέκτονα διατυπωμένη στη γλώσσα της κατασκευής.

Μετά από μια κατατοπιστική παρουσίαση της έννοιας της φαντασίωσης, η λογική της αρχιτεκτονικής δημιουργίας και το έργο εμβληματικών αρχιτεκτόνων υποβάλλονται σε διεισδυτική ανάλυση, με οδηγό αυτή την εννοιολογική σκευή. Η οποία απολήγει σε μια συνολική θεώρηση της αρχιτεκτονικής πρακτικής με επίκεντρο τη συνάντηση με τον Άλλον.

Έργο γνώσης και αγάπης, το βιβλίο αυτό αποτελεί μια ριζικά πρωτότυπη συνεισφορά στη διεθνή διεργασία συνάντησης ανάμεσα σε δύο μείζονες εκφάνσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Καθώς και μια ιδιαίτερη συμβολή στη μετάβαση από μια αρχιτεκτονική της ανάγκης σε μια αρχιτεκτονική της επιθυμίας. 
(Οπισθόφυλλο)

ANTONI GAUDI, Ο ΑΡΧΙΧΑΛΚΟΥΡΓΟΣ

Ας έρθουμε τώρα σε κάτι που μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας, όπως λένε. Αναφέρομαι στον Gaudi και ειδικότερα σε μια φρασούλα του, που είναι πολύ χαρακτηριστική. Υποθέτω λοιπόν ότι ξέρετε πώς είναι περίπου το ύφος του αρχιτέκτονα, η αρχιτεκτονική του υπογραφή: Είναι το ψιλοκεντημένο λεπτούργημα (Εικ. VII) – αυτό δεν είναι ο Gaudi;

Η φράση λοιπόν είναι η εξής: Γεννήθηκε σε μια οικογένεια χαλκουργών (coppersmiths, αυτοί που δουλεύουν τον χαλκό). Ο Antoni Gaudi λοιπόν «πάντοτε ανέφερε υπερήφανα την οικογενειακή του καταγωγή, τη δουλειά της οικογένειάς του, ως πηγή προέλευσης του προσωπικού του οράματος (personal vision είναι η έκφραση) και προσωπικής του κατανόησης του χώρου». Και όντως, τώρα που ακούμε αυτή τη φράση, μου φαίνεται ότι εύκολα θα πούμε «Ναι, όντως τα έργα του είναι ψιλοκεντημένα σαν τα κεντημένα του χαλκού τα έργα – και πάλι χαλκουργία μας θυμίζουν στις φόρμες και στις καμπύλες τους και στο πώς φαίνονται σαν σφυρήλατες τρυπούλες, σαν κεντήματα κ.λπ.». Όντως εδώ έχουμε ένα πρόγραμμα αρχιτεκτονικό, ένα πρόταγμα αρχιτεκτονικό, το οποίο ο ίδιος ο αρχιτέκτονας το έχει συνδέσει με την προσωπική του ιστορία, λέγοντας στην ουσία «Εγώ κάνω χαλκουργία με τη γλώσσα της αρχιτεκτονικής κατασκευής (και όχι με τα εργαλεία του χαλκουργού)». Πρόκειται για μια ρητή διατύπωση της προσωπικής μυθολογίας, άρα για έκφραση της φαντασίωσής του και του τρόπου με τον οποίο μεταγράφεται σε αρχιτεκτονικό δημιούργημα. Το βρίσκω πάρα πολύ διδακτικό, σαν υποδειγματική εικονογράφηση της θέσης «Αρχιτεκτονική είναι η φαντασίωση του αρχιτέκτονα διατυπωμένη στη γλώσσα της κατασκευής». (σελ. 125-131)